Cykl życia opakowań żywnościowych w kontekście zastosowania tektury i tworzyw sztucznych

19/05/2023
Cykl życia opakowań żywnościowych w kontekście zastosowania tektury i tworzyw sztucznych
Owoce i warzywa znajdują się w centrum wielu sklepów detalicznych oferujących produkty spożywcze – często są to pierwsze działy, na które trafia klient. Ich właściwy wygląd wskazuje na świeżość i wysoką jakość oferowanego asortymentu. Z tego względu – zarówno dla właścicieli marek jak i sklepów – kluczowym jest zabezpieczenie warzyw i owoców w ich transporcie do punktu sprzedaży. Stora Enso, jako producent proekologicznych rozwiązań opakowaniowych, wskazuje tu na rolę, jaką może odgrywać trwałe (ale też przyjazne dla środowiska) opakowanie. Dotyczy to całego łańcucha dostaw, w którym – jak podaje firma – warzywa i owoce mogą stracić nawet do 50% swojej wartości. W tym kontekście przeprowadziła badania rynkowe, mające porównać cykl życia opakowań wykonanych z tektury względem rozwiązań bazujących na tworzywach sztucznych oraz na materiale PET pochodzącym z odzysku, dedykowanych przechowywaniu i transportowaniu świeżych warzyw i owoców
 
Stora Enso podkreśla, że celem badań LCA (Life Cycle Assessment – ocena cyklu życia produktu) było zobrazowanie możliwości, jakie tkwią w opakowaniach tekturowych wobec potrzeb i oczekiwań ze strony producentów i sprzedawców owoców oraz warzyw. Ci bowiem mają niezwykle wysokie wymagania względem niezawodności opakowania, chcąc przy tym w coraz większym stopniu spełniać restrykcyjne założenia polityki zrównoważonego rozwoju. W tym celu wdrażają działania mające z jednej strony przeciwdziałać marnowaniu żywności, z drugiej – zredukować negatywny wpływ wprowadzanych do obiegu opakowań na środowisko naturalne. Stora Enso wskazuje, że w kontekście warzyw i owoców sprzedawcy i właściciele marek mają z reguły wybór pomiędzy odzyskiwalnymi opakowaniami z tektury falistej i plastikowymi skrzynkami wielokrotnego użytku. Firma podkreśla, że oba spełniają funkcję ochronną, ale w swoich badaniach postanowiła przyjrzeć się ich wpływowi na środowisko naturalne.

Badanie LCA miało – w założeniach Stora Enso – uzmysłowić klientom właśnie ten ostatni aspekt stosowania opakowania danego rodzaju. W tym celu porównano cykl życia produktu (świeżej żywności) przy wykorzystaniu z jednej strony – opakowań tekturowych, z drugiej – plastikowych (w tym PET pochodzącego z recyklingu). W badaniu uwzględniono wszystkie etapy cyklu życia produktu, w tym pozyskanie zasobów niezbędnych do wyprodukowania opakowania, proces wytwórczy, transport oraz wycofanie zużytego produktu z rynku. 
 

Badanie LCA nr 1: tektura falista vs. tworzywo sztuczne

Pierwsze z przeprowadzonych przez Stora Enso badań uwzględniało dwa scenariusze, w których owoce są dostarczane luzem do dwóch różnych regionów świata. W pierwszym przypadku rozważano transport cytrusów pomiędzy różnymi krajami leżącymi na południu Europy. W drugim miały one przebyć drogę z Azji Południowo-Wschodniej do Japonii. W obu przypadkach badane opakowanie tekturowe zostało wykonane w całości z materiałów wyprodukowanych w fińskich fabrykach Stora Enso. Były nimi: tektura typu kraftliner – AvantForte Brown (wytwarzana w Oulu) i papiery tekturowe typu flute AvantForte SC+ (produkowana w Heinola). Bazując na przeprowadzonych przez firmę rozmowach z ekspertami z zakresu opakowań plastikowych, z myślą o badaniu wytypowano skrzynie z tworzywa sztucznego o 6-letniej żywotności, wykorzystywane średnio cztery razy w roku, cechujące się 100% stopą zwrotu i 2,5% wskaźnikiem w kontekście zepsucia. 

Oba opakowania poddano ocenie w 13 różnych kategoriach, w tym pod względem ich wpływu na środowisko naturalne (np. w kontekście śladu węglowego), wykorzystania zasobów (w tym surowców kopalnych, minerałów i metali) czy zużycia wody. 

W obu scenariuszach, w kontekście każdej z ww. kategorii, poszukiwano – jak podaje Stora Enso – odpowiedzi na kluczowe z jej punktu widzenia pytanie: ile razy musiałaby zostać wykorzystana plastikowa skrzynka, by jej neutralność względem środowiska naturalnego była co najmniej porównywalna z opakowaniem tekturowym?
 
Odzyskiwalne materiały na bazie włókien vs. plastik wielokrotnego użytku: próba porównania
Pierwszym z badanych przypadków był transport 20 kg owoców cytrusowych pomiędzy różnymi krajami południa Europy, znajdujących się w opakowaniu tekturowym oraz w skrzyni wielokrotnego zastosowania wykonanej z tworzywa sztucznego. Wyniki przeprowadzonego przez Stora Enso testu wskazały na niższy o 19% wpływ opakowania tekturowego na środowisko w porównaniu z plastikową alternatywą. Ślad węglowy generowany przez pierwsze z nich wyniósł – jak podaje firma – 563 g dwutlenku węgla, przez drugie – 694 g. Aby zatem plastikowa skrzynia osiągnęła poziom wpływu na środowisko zbliżony do opakowania tekturowego, musiałaby – jak podaje Stora Enso – zostać wykorzystana do transportu 36 razy. 

W kontekście drugiego z analizowanych przypadków, tj. transportu 18 kg bananów z Filipin do Japonii, uzyskano wynik wskazujący na podobny wpływ na środowisko w kontekście obu rodzajów opakowań. Tu plastikowa skrzynia, by uzyskać poziom zbliżony do opakowania z tektury, powinna być wykorzystana do transportu 25 razy. Ślad węglowy generowany przez oba opakowania wyniósł – odpowiednio – 852 g i 845 g dwutlenku węgla.

Stora Enso wskazuje, że wyniki dla obu rodzajów opakowań różnią się w zależności od kategorii wpływu na środowisko. W pewnych lepsze wyniki osiągało opakowanie tekturowe, np. pod względem zużycia wody, w innych – plastikowe (np. w kontekście wykorzystania ziemi). Firma dodaje, że z badań wynika jeszcze jedna zaleta dotycząca opakowania tekturowego: możliwość jego odzysku w istniejących ciągach przemysłowych do recyklingu, co redukuje ilość odpadów na wysypiskach śmieci. 

 

Badanie LCA nr 2: tektura falista vs. PET z recyklingu

W osobnym badaniu firma wzięła „pod lupę” opakowania na owoce bądź warzywa szczególnie narażone na czynniki zewnętrzne – np. jagody, truskawki czy pomidory. Tu porównywano ze sobą dwa opakowania mieszczące 500 g produktu każdy, które miały być przetransportowane na obszarze Niemiec. Z oferty Stora Enso wybrano tu rozwiązanie EcoFreshBox z wiekiem, wykonane – podobnie jak porównywany wcześniej pojemnik na banany – z tektury typu kraftliner – AvantForte Brown i papierów tekturowych typu flute – AvantForte SC+. Plastikową alternatywą było w tym przypadku opakowanie wykonane z odzyskanego polietylenu. 

Badanie wskazało – jak podaje Stora Enso – że pojemnik tekturowy generuje o 79% niższy wpływ na środowisko naturalne w porównaniu ze swoim odpowiednikiem PET. Ślad węglowy dla obu porównywanych opakowań wyniósł – odpowiednio 26 g i 120 g dwutlenku węgla. W całkowitej ocenie – jak dodaje firma – pojemnik wykonany z tektury falistej okazał się lepszy w 11 z 13 poddanych analizie kategoriach wpływu na środowisko. 

 
Stora Enso zaprasza do dyskusji nad wyborem optymalnego materiału wykonanego na bazie włókien 
Podsumowując wyniki badań nordycki koncern podkreśla, że zarówno sprzedawcy jak i właściciele marek, specjalizujący się w świeżej żywności, oczekują obecnie opakowań, które spełnią ich restrykcyjne wymagania względem transportu, będą proekologiczne, a przy tym atrakcyjne od strony wizualnej, przyciągając wzrok klienta. Z tego względu firma zachęca do wykorzystywania licznych tektur konsumenckich ze swojej oferty, które z jednej strony redukują negatywny wpływ na środowisko naturalne, z drugiej – zapewnią odpowiednią ochronę znajdującej się w środku żywności, pozostając przy tym atrakcyjnymi dla oka. Wśród nich firma wymienia m.in. AvantForte WhiteTop – trzywarstwową, wolną od OBA i w 100% wykonaną z włókien pierwotnych tekturę typu kraftliner, którą – jak podaje producent – cechuje wysoka drukowność i twardość. 

Fot.: Stora Enso