Jak powinien wyglądać recykling opakowań?

06/07/2020
sonja bahr tilisco

Wraz z nowymi regulacjami prawnymi i większą świadomością konsumentów, producenci coraz częściej zwracają uwagę na możliwości recyklingu opakowań. Jak można zdefiniować dobrą zdolność opakowania do recyklingu? W jaki sposób recykling może kolidować z innymi celami zrównoważonego rozwoju, takimi jak mniejszy ślad CO2? Prezentujemy rozmowę z Sonją Bähr, analitykiem ds. Opakowań w firmie TILISCO zajmującej się zarządzaniem opakowaniami oraz wykładowcą berlińskiej uczelni Beuth Hochschule für Technik, na temat wyzwań na drodze do prawdziwego zrównoważonego rozwoju w projektowaniu opakowań oraz ryzyku związanym z ich recyklingiem.

Tematem targów  FACHPACK 2019 było „Opakowanie przyjazne dla środowiska”. Jakie są Pani wrażenia na temat tego, co wystawcy oferują w tym zakresie?

Sonja Bähr: - Promowanie FACHPACK hasłem „Opakowania przyjazne dla środowiska” było słuszne i odważne. Zaintrygowało mnie, jak zareagują wystawcy - a zwłaszcza to, jakie obietnice i stanowiska złożą dostawcy pod względem zrównoważonego rozwoju i recyklingu. Czasami pojawiały się informacje, które były niedokładne lub niezrozumiałe. Oczywiście były bardzo przekonujące projekty, takie jak w pełni nadająca się do recyklingu torba Mondi z usuwalną etykietą, opracowana dla Werner & Mertz dla marki Frosch. Zauważyłam jednak również, że niektóre terminy były używane niewłaściwie - celowo lub przez pomyłkę. Każde stwierdzenie „100%” należy przyjmować z małą poprawką, a także trzeba krytycznie przyjrzeć się stosowaniu „bioplastików”. Jakie surowce odnawialne są używane, w jakim procencie i przy jakim celu? Na przykład jedna z głównych marek kosmetyków promuje obecnie papierową tubę jako trwałe rozwiązanie. Tubka jest kompozytem - płaskim, nierozdzielalnym połączeniem papieru i plastiku. W tym przypadku niewielką ilość plastiku zastąpiono materiałem odnawialnym, czyli papierem. Ale to oznacza, że ​​tego opakowania nie można poddać recyklingowi w istniejących systemach utylizacji i jest przetwarzane termicznie. Gdyby celem było „Zastąpienie surowców kopalnych”, mogłoby to być częściowo spełnione; jeśli celem było „Praktykujemy gospodarkę o obiegu zamkniętym”, odpowiedź ta była daleka od normy. Jeśli celem był marketing, aby płynąć z prądem w modnym temacie zrównoważonego rozwoju, to zostało to spełnione.

Ale wzmocnienie marketingu poprzez opakowania może również działać dobrze, tak jak w przypadku Frosty. Są średniej wielkości producentem mrożonek, którzy przerzucili się z czystej plastikowej torby na papierowe rozwiązanie, które naprawdę składa się w co najmniej 95% z papieru. Dopiero okaże się, jak dobrze to nowe rozwiązanie jest akceptowane od strony technicznej i przez konsumentów.

Więc nie ma magicznej poprawki dla zrównoważonego projektu opakowania?

- Nie. Pierwszą kwestią jest zawsze pytanie, jakie wymagania nakłada produkt? Opakowanie musi zapewniać optymalny stopień ochrony, logistykę, sprzedaż i - nowy wymóg - utylizację.

Czy powinniśmy dążyć do bardzo dobrego recyklingu wszystkich opakowań? A może zamiast tego starać się maksymalne ograniczyć emisję CO2? Jaka jest rola kosztów? W jaki sposób transportowany jest produkt i jakie procesy napełniania lub pakowania są dostępne? Producenci, konsumenci, sprzedawcy detaliczni i podmioty zajmujące się usuwaniem udpadów mają czasem bardzo różne i często wzajemnie sprzeczne wyobrażenia o tym, co stanowi opakowanie przyjazne dla środowiska. Właśnie dlatego potrzebujemy standardów, aby zdefiniować bardzo dobrą zdolność do recyklingu lub stosunek produktu do opakowania, więc unikamy nadmiaru opcji w jak największym stopniu. Jednocześnie musimy mieć świadomość, że mogą istnieć sprzeczne cele. Było to oczywiste w przypadku papierowej tuby, o której wspomniałem, ale można ją rozszerzyć na dowolną liczbę innych materiałów. Szkło w wysokim stopniu nadaje się do recyklingu, ale ma słabą kartę CO2, ponieważ do jego produkcji potrzeba tak wiele energii. Jeśli porównać bezpośrednio, wartość CO2 jest lepsza w przypadku opakowań wielomateriałowych, ale w takim przypadku trzeba uwzględnić gorsze możliwości recyklingu.

Każdy materiał ma swoje zalety i wady, a użycie jednego opakowania zwykle oznacza wybranie jednej alternatywy spośród kilku.
 
Jakie strategie już się sprawdziły, czyniąc opakowania bardziej przyjaznymi dla środowiska?

- Bardzo pomocne jest myślenie w kategoriach „unikaj, ograniczaj, używaj ponownie”. Jedną z opcji jest rozpoczęcie od zminimalizowania ilości używanego materiału. Ale i tutaj istnieją ograniczenia - prawne wymogi dotyczące etykietowania wymagają określonych rozmiarów. I całkiem logicznie, zmniejszenie formatu opakowania, które trafia do sprzedaży, prowadzi również do zmian w innych opakowaniach na całej długości łańcucha transportowego, aż do wielkości półki w punkcie sprzedaży detalicznej.

Dlatego przede wszystkim musimy znaleźć wspólny cel z udziałem wszystkich zaangażowanych stron i wyjaśnić, jakie skutki przyniosą pewne zmiany w pakiecie. Oprócz tego istnieją również takie aspekty, jak właściwości produktu, technologia napełniania, logistyka itd. Rezultatem będzie zintegrowana strategia zrównoważonego rozwoju i pakowania oparta na obiektywnych podstawach.

Kto według Pani jest odpowiedzialny za poprawę wpływu opakowań na środowisko?

- Producenci, którzy wprowadzają do obrotu pakowane produkty, ponoszą odpowiedzialność za produkt - nawet po sprzedaży towarów, także poza granicami kraju. Z drugiej strony, producenci opakowań mają również obowiązek informowania o zaletach i wadach danego rozwiązania w sposób jasny i przejrzysty. Ze względu na zrównoważony rozwój podmiot, który wypełnia opakowanie - czyli marka - powinien mieć sposób na podjęcie świadomej decyzji.

Co jeszcze należy zrobić, aby właściwie wdrożyć „Projektowanie dla recyklingu”?

- Projektowanie dla recyklingu to złożone zadanie. Wymaga określenia celów, starannego planowania, a czasem także indywidualnych konsultacji. Jeśli opakowanie jest promowane jako nadające się do recyklingu, to w każdym przypadku powinno jak najlepiej dążyć do osiągnięci jego maksymalnego poziomu.

A jeśli w opakowaniach znajdują się surowce pochodzące z recyklingu, to należy wyraźnie wskazać na źródło ich pochodzenia - czy rzeczywiście są to odpady poużytkowe pochodzące z recyklingu, czy też materiał pochodzi z innych źródeł. Bardzo dobrą zdolność do recyklingu osiąga się, gdy dostępny obecnie proces utylizacji jest w stanie rozpoznać opakowanie, dobrze je posortować i przekazać odzyskane surowce do ponownego użycia, tak aby każde opakowanie mogło zostać przekształcone w inne opakowanie. Celem jest prowadzenie materiałów w pętlach. Wiele zaangażowanych stron musi jeszcze wiele zrobić, aż po rząd i ustawodawstwo, aby ponowne wykorzystanie było opłacalne z ekologicznego i ekonomicznego punktu widzenia, a wysiłki na rzecz poprawy środowiska naturalnego mogą mieć realny wpływ.

Źródło: NürnbergMesse GmbH