Jak usprawnić recykling opakowań z papieru?

W jaki sposób łańcuch wartości, w tym detaliści i właściciele marek, może określać i projektować opakowania papierowe w celu wsparcia procesu recyklingu? Europejska Konfederacja Przemysłu Papierniczego (CEPI) przygotowała wytyczne dla przetwórców papieru, producentów opakowań oraz ich dostawców, mające na celu usprawnienie i ułatwienie procesu recyklingu papieru.

Konsumenci, marki i sprzedawcy detaliczni coraz częściej oczekują, że używane przez nich opakowania będą nadawać się do recyklingu w ramach globalnego podejścia opartego na ekoprojektowaniu w celu zmniejszenia ich wpływu na środowisko naturalne. Producenci i podmioty zajmujące się recyklingiem opakowań papierowych są zobowiązani do spełnienia tych oczekiwań.

Funkcje opakowań

Podstawową funkcją opakowań jest ochrona pakowanych towarów w trakcie łańcucha logistycznego aż momentu do ich ostatecznego zużycia, aby uniknąć utraty wartośći produktów i marnotrawienia żywności. Kolejną ważną funkcją jest komunikacja z konsumentem. Papier zawsze nadaje się do recyklingu, ale niektóre właściwości funkcjonalne oczekiwane od opakowań wymagają w niektórych przypadkach jego powlekania, laminowania lub przetwarzania w inny sposób, w celu spełnienia różnych barier lub wymagań funkcjonalnych (np. w przypadku kontaktu z żywnością), co może utrudniać proces recyklingu. Połączenie papieru i tektury z innymi materiałami musi być zatem realizowane w sposób, który nie utrudnia recyklingu, zapewniając jednocześnie spełnienie oczekiwanej roli opakowań.

Regulacje dotyczące recyklingu opakowań z papieru

Opracowne wytyczne pozwolą łańcuchowi wartości, w tym sprzedawcom detalicznym i właścicielom marek, na usprawnienie recyklingu opakowań papierowych w procesie recyklingu papieru. Wytyczne te mają ogólne zastosowanie w Europie, jednak zaleca się, aby odwoływać się do krajowych programów rozszerzonej odpowiedzialności producenta lub odpowiednich organów w celu zapewnienia możliwości recyklingu opakowań na rynkach docelowych oraz zgodności ze szczegółowymi krajowymi protokołami oceny możliwości recyklingu opakowań. Przepisy krajowe są rozbieżne ze względu na istnienie różnych systemów zbiórki i wymogów dotyczących zbiórki w strumieniu odpadów papieru i tektury. Podczas gdy specyfika krajowa nadal funkcjonuje, podejmowane są kroki w kierunku ujednolicenia metod badania zdolności do recyklingu. Poniższe zalecenia powinny zostać szeroko zakomunikowane w łańcuchu wartości, w tym sprzedawcom detalicznym i właścicielom marek, w celu dalszej poprawy możliwości recyklingu opakowań papierowych oraz spełnienia krajowych przepisów i wymogów.

Faza projektowania powinna uwzględniać zamierzony cel i etap wycofywania z eksploatacji opakowań w celu optymalizacji recyklingu opakowań papierowych.

Wytyczne dla producentów opakowań z papieru i właścicieli marek

Zalecenie w odniesieniu do laminatów z metalami lub tworzywami sztucznymi:

• stosować tylko wymaganą ilość składników nie-papierowych do spełnienia oczekiwanych funkcji opakowania,
• jeżeli składniki nie-papierowe są niezbędne do zamierzonego zastosowania, to oddzielenie poszczególnych elementów powinno być jak najprostsze,
• warstwy laminacji tworzyw sztucznych nie powinny łatwo ulegać degeneracji lub pękaniu na bardzo małe kawałki w fazie miażdżenia,
• optymalizacja przyczepności pomiędzy stroną laminatu a płytą w celu ułatwienia separacji,
• jeśli funkcjonalność na to pozwala, należy stosować materiał, który jest laminowany tylko z jednej strony.

Zalecenia w odniesieniu do alternatywnych barier związanych z nowymi technologiami (np. bariery powlekane dyspersją polimerową lub metalizacja bezpośrednia):

• przy projektowaniu alternatywnych barier należy odnieść się do ich zdolności do recyklingu.

Metody badawcze i badania w zakładach recyklingu papieru w celu weryfikacji wydajności w odniesieniu do następujących aspektów:

• upewnić się, że frakcja papierowa opakowania rozpada się na pojedyncze włókna, gdy są rozdrobnione w określonym przedziale czasowym,
• preferować polimery i inne środki uszczelniające, które mogą być usuwane z włókna w konwencjonalnym procesie przesiewowym,
• preferować polimery, środki uszczelniające i procesy aplikacyjne, które mogą być skutecznie przetwarzane w papierni, nie narażając na uszkodzenie produktów gotowych, nie zakłócając przebiegu procesu produkcji ani nie narażając na szkody środowiska naturalnego, podczas gdy są one poddawane recyklingowi.

Zalecenie w odniesieniu do nanowszenia powłok i lakierów:

• w przypadku stosowania powłok rozpuszczalnych w wodzie lub nierozpuszczalnych w wodzie należy odnieść się do znanych metod badania zdolności do recyklingu oraz badania w zakresie recyklingu papieru,
• identyfikacja lakierów, które rozkładają się na duże cząsteczki.

Zalecenie w odniesieniu do włókien alternatywnych:

• zapewnienie, że włókna alternatywne dla celulozowych włókien drzewnych, takie jak z pozostałości rolniczych, zostały przygotowane do wykorzystania w produkcji papieru i mogą być poddane recyklingowi.

Zalecenie w odniesieniu do zadruku opakowań z papieru:

• optymalizacja ilości zużytego tuszu,
• stosowanie farb bezolejowych mineralnych,
• minimalizacja ilości składników metalowych w recepturze tuszu,
• tam, gdzie to możliwe, należy rozważyć możliwość odbarwiania.

W przypadku producentów opakowań przeznaczonych do kontaktu z żywnością producenci farb drukarskich powinni stosować się do wytycznych EUPIA dotyczących farb do kontaktu z żywnością.

Zalecenie w odniesieniu do stosowania klejów:

• optymalizacja ilości klejów w celu spełnienia oczekiwanego uszczelnienia opakowania przy jednoczesnym uwzględnieniu wpływu na recykling papieru,
• minimalizacja niektórych "miękkich" klejów, takich jak taśmy klejące i etykiety samoprzylepne z klejem, folii, której nie można oddzielić w procesie recyklingu,
• preferowanie klejów, które mogą być stosowane w procesie recyklingu, w taki sposób, aby można było je łatwo usunąć.

W przypadku producentów opakowań przeznaczonych do kontaktu z żywnością należy wybrać kleje przeznaczone do stosowania w kontakcie z żywnością. Producenci klejów powinni postępować zgodnie z wytycznymi FEICA. Producenci w innych grupach zaszeregowania powinni rozważyć możliwość zmniejszenia ilości substancji o znaczeniu krytycznym, które mogą mieć tendencję do akumulacji.

Zalecenia dotyczące stosowania chemikaliów:

• preferować chemikalia, które nie mają tendencji do gromadzenia się we włóknach w kilku cyklach recyklingu,
• nie stosować substancji wzbudzających szczególnie duże obawy, chyba że zostało udzielone zezwolenie dla szczególnego zastosowania.

Zalecenia dotyczące papierów papierów specjalnych:
Aby spełnić takie funkcje, jak wodoszczelność lub odporność na tłuszcz, istnieją papiery specjalne: papiery odporne na wilgoć, woskowane lub powlekane woskiem, silikonowane lub papiery poddane działaniu fluorochemikaliów. W celu poprawy ich zdolności do recyklingu, należy zwrócić uwagę na ilości substancji używanych do produkcji papieru, które czynią go odpornym na tłuszcze lub wodę.

Zalecenia w odniesieniu do opakowań mających kontakt z żywnością lub innych mogących zawierać resztki produktów:

• projektować opakowanie w taki sposób, aby mogło być optymalnie opróżnione,
• zachęcać konsumentów do opróżniania i oczyszczenia pustych opakowań przed umieszczeniem ich w odpowiednim pojemniku na odpady,
• tam, gdzie to możliwe, zapewnić rozwiązania odrywające, aby umożliwić konsumentom utylizację powierzchni mającej kontakt z żywnością w odpowiednich warunkach (aby usunąć czystą część opakowania do pojemnika na czyste odpady papierowe oraz część brudną do pojemnika na surowce wtórne).

Zalecenia dotyczące informowania konsumentów:

• zachęcać konsumentów do sortowania i umieszczania opakowań we właściwych koszach na śmieci. Prawodawstwo europejskie wymaga, aby papier sortować oddzielnie, ponieważ jest to warunek wstępny jego recyklingu. Istnieją różne krajowe systemy zbiórki odpadów oraz przepisy dotyczące możliwości recyklingu na miejscu. Niektóre kraje zbierają wszystkie opakowania papierowe w jednym strumieniu. Inne kraje rozróżniają oddzielnie papier i tekturę i zbierają część opakowań papierowych w strumieniu opakowań lekkich.

Czy recykling opakowań z papieru jest możliwy w 100%?

Jeśli zostaną zorganizowane odpowiednie warunki zbierania i sortowania, to dosłownie wszystkie opakowania papierowe będzie można poddać recyklingowi. Przemysł papierniczy zainwestował w szeroką sieć papierni z innowacyjnymi ścieżkami produkcyjnymi w celu umożliwienia recyklingu w standardowych lub specjalistycznych zakładach recyklingu papieru.

Pełny tekst z zaleceniami CEPI dla producentów opakowań i właścicieli marek można pobrać tutaj>>