Kartony: idealny przykład gospodarki cyrkulacyjnej

Koncepcja gospodarki cyrkulacyjnej dotyczy optymalizacji zużycia naturalnych zasobów poprzez propagowanie recyklingu, eco-design oraz zapobieganie powstawaniu odpadów. Przemysł papierniczy, w tym sektor produkcji opakowań kartonowych, jest na dobrej drodze by wprowadzić powyższe cele w życie.

W lipcu br. Komisja Europejska opublikowała dokument „Towards a circular economy: a zero waste programme for Europe” (Ku gospodarce cyrkulacyjnej: program zero odpadów dla Europy). Dokument wyjaśnia, iż od czasów rewolucji przemysłowej ilość odpadów stale wzrasta. Dzieje się tak, ponieważ nasza ekonomia działała wg zasady „weź – zrób – skonsumuj – pozbądź się”. Z tego modelu wynika, iż dysponujemy nadmierną ilością łatwo dostępnych surowców, których można łatwo się pozbyć. Dzisiaj wiemy, że surowce powinny być używane oszczędnie, a to oznacza wielokrotne użycie, naprawianie, odnawianie oraz recykling istniejących materiałów i produktów.  To co wcześniej było uznawane za odpady, może zostać przetworzone na zasoby, a wszystkie zasoby powinny być używane w sposób oszczędny i wydajny.

 Inicjatywa ta zgadza się w sposób godny podziwu z obecnymi akcjami przemysłu papierniczego, którego produkty, w tym kartony, wytwarzane są z naturalnych odnawialnych surowców i mogą w łatwy sposób zostać poddane recyklingowi.

W teorii, papier może zostać przetworzony do sześciu lub siedmiu razy, jednakże średnio przetwarza się go pięć razy. Ponad 50% surowców dla europejskiego przemysłu papierniczego stanowi papier pochodzący z recyklingu (reszta wytwarzana jest z włókna drzewnego) i niemal 58 milionów ton papieru jest poddawane recyklingowi na terenie Europy. W roku 2012, 71,7% papieru zużytego w Europie zostało przetworzone co oznacza, iż Europa jest światowym potentatem jeśli chodzi o recykling tegoż surowca. Opakowania papierowe w tym karton, są najczęściej przetwarzanym w Europie materiałem służącym do pakowania (81,3%).

Dobra przetwarzalność zależy od dobrego eco-designu papieru czy tektury oraz materiałów pomocniczych. Na przykład: wytwórcy atramentu coraz częściej używają odnawialnych zasobów, takich jak: soja, olej roślinny czy krochmal. Pomagają także drukarzom w odnawianiu i przetwarzaniu atramentów i rozpuszczalników. Celem eco-designu jest wzmocnienie możliwości przetwórczych opakowań kartonowych i doprowadzenie do korzystnych dla środowiska sytuacji, w tym optymalizację zużycia zasobów i zredukowanie ilości odpadów i elementów nieodnawialnych.

Kartony nie mogą być przetwarzane w nieskończoność ponieważ włókna stają się w końcu zbyt zużyte by mogły być ponownie wykorzystane. Dlatego cykl musi być bezustannie uzupełniany o nowe włókna pierwotne. Nowe włókna pierwotne, wykorzystywane do produkcji opakowań kartonowych w Europie pochodzą z lasów, w których wzrost opiera się o zrównoważoną gospodarkę leśną (ścięte drzewa od razu zastępowane są nowymi sadzonkami). Lasy te są nie tylko odnawialnym źródłem surowców, nowe sadzonki przewyższają liczbę drzew ściętych o obszar równy wielkości  1,5 milionom boisk piłkarskich na rok (źródło: Konfederacja Europejskiego Przemysłu Papierniczego). By to osiągnąć, właściciele lasów przestrzegają narodowych, europejskich i międzynarodowych regulacji. Dodatkowo, lasy zarządzane w sposób zrównoważony zyskały systemy certyfikacji, takie jak FSC i PEFC.

Komisja Europejska wierzy, iż dalsze wdrażanie gospodarki cyrkulacyjnej jest podstawowym środkiem do osiągnięcia wydajności surowców wyznaczonego przez strategię Europe 2020 dla przemyślanego i stałego wzrostu. Cykl życia opakowań kartonowych pokazuje, że w samym rdzeniu gospodarki cyrkulacyjnej, jako przemysłu przetwórczego, jest używanie odpadów jako zasobów, a także wykorzystywanie nowych włókien  pierwotnych pochodzących z odnawialnych lasów eksploatowanych wg zasad zrównoważonej gospodarki leśnej.