PPWR przyjęte: zmiany w opakowaniach w całej UE

17/12/2024
PPWR przyjęte: zmiany w opakowaniach w całej UE
Rada UE formalnie przyjęła nowe rozporządzenie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR), stanowiące rewolucyjną zmianę w podejściu do kwestii opakowań w całej Unii Europejskiej. Nowe przepisy mają na celu ograniczenie wytwarzania odpadów opakowaniowych poprzez ustanowienie wiążących celów w zakresie ponownego użycia, ograniczenie niektórych rodzajów opakowań jednorazowych i nałożenie na podmioty gospodarcze wymogu zminimalizowania ilości używanych opakowań. Rozporządzenie obejmuje cały cykl życia opakowania.

Ze statystyk Komisji (Eurostat) dotyczących odpadów opakowaniowych za okres 2010–2021 wynika, że do produkcji opakowań wykorzystuje się duże ilości surowców pierwotnych. 40% tworzyw sztucznych i 50% papieru w UE wykorzystuje się do produkcji opakowań, a opakowania stanowią też 36% stałych odpadów komunalnych. Duże i stale rosnące ilości wytwarzanych opakowań, a także niewielki stopień ich ponownego użycia i zbierania oraz niedostateczny recykling stanowią znaczące przeszkody dla osiągnięcia niskoemisyjnej gospodarki o obiegu zamkniętym. Rozporządzenie ustanowia przepisy obejmujące cały cykl życia opakowań, które przyczynią się do sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego dzięki harmonizacji środków krajowych, a jednocześnie będą zapobiegały negatywnemu wpływowi opakowań i odpadów opakowaniowych na środowisko i zdrowie ludzkie oraz ograniczały ten wpływ. Poprzez ustanowienie środków zgodnych z hierarchią postępowania z odpadami określoną w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE3 rozporządzenie powinno przyczynić się do przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym.

 

Bezpieczne, zrównoważone i nadające się do recyklingu opakowania

 
Nowe przepisy obejmują między innymi następujące wymogi dotyczące opakowań:
  • cele na lata 2030 i 2040 w zakresie minimalnego odsetka zawartości materiałów pochodzących z recyklingu (do 65% w przypadku plastikowych butelek jednorazowego użytku do 2040 r.)
  • minimalizacja wagi i objętości opakowań oraz unikanie zbędnych opakowań
  • minimalizacja substancji wzbudzających obawy, w tym ograniczenie wprowadzania do obrotu opakowań do kontaktu z żywnością zawierających per- i polifluorowane substancje alkilowe (PFAS), jeżeli przekraczają one określone progi.
Wymogi dotyczące etykietowania, znakowania i informacji (np. na temat składu materiału lub zawartości materiałów pochodzących z recyklingu) powinny ułatwiać konsumentom sortowanie i dokonywanie wyborów.
 

Opakowania jednorazowe z tworzyw sztucznych

Nowe przepisy wprowadzają ograniczenia dotyczące jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych dla

  • paczkowanych owoców i warzyw o wadze poniżej 1,5 kg,
  • żywności i napojów rozlewanych i spożywanych w hotelach, barach i restauracjach,
  • pojedynczych porcji przypraw, sosów, śmietanki do mleka i cukru w hotelach, barach i restauracjach,
  • małe, jednorazowe produkty kosmetyczne i toaletowe używane w sektorze zakwaterowania (np. butelki szamponu lub balsamu do ciała),
  • bardzo lekkie torby plastikowe (np. te oferowane na targowiskach na artykuły spożywcze luzem).

Cele dotyczące ponownego użycia i obowiązki ponownego napełniania

Rozporządzenie ustanawia nowe wiążące cele w zakresie ponownego użycia na 2030 r. i orientacyjne cele na 2040 r. Cele różnią się w zależności od rodzaju opakowania używanego przez operatorów (np. wiążące cele na poziomie 40% dla opakowań transportowych i sprzedażowych oraz 10% dla opakowań zbiorczych).

Zgodnie z nowymi przepisami, firmy oferujące jedzenie na wynos będą musiały zaoferować klientom możliwość przyniesienia własnych pojemników do napełnienia zimnymi lub gorącymi napojami lub gotową żywnością, bez dodatkowych opłat.
 

Kolejne kroki

Formalne przyjęcie rozporządzenia przez Radę EU stanowi ostatni krok w zwykłej procedurze ustawodawczej. Rozporządzenie zostanie teraz opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE i wejdzie w życie. Rozporządzenie będzie stosowane po 18 miesięcach od daty wejścia w życie.

Kontekst

Mimo, że wskaźniki recyklingu w UE wzrosły, ilość odpadów wytwarzanych z opakowań rośnie szybciej niż ilość poddawana recyklingowi. W 2022 r. w UE wytworzono prawie 186,5 kg odpadów opakowaniowych na osobę, z czego 36 kg stanowiły opakowania z tworzyw sztucznych. Oznacza to, że każdego dnia produkujemy pół kilograma odpadów opakowaniowych na osobę w UE.

Obecna dyrektywa UE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych została po raz pierwszy przyjęta w 1994 r. i była kilkakrotnie zmieniana. Określa ona zasady zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych i gospodarowania nimi w państwach członkowskich UE. Jednak kilka ocen dyrektywy wykazało, że nie udało jej się zmniejszyć negatywnego wpływu opakowań na środowisko.
 
W tym kontekście w listopadzie 2022 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, które zastąpiłoby obowiązującą dyrektywę i zaktualizowało obecne ramy dotyczące opakowań i odpadów opakowaniowych w całym cyklu życia, w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym i Europy neutralnej dla klimatu.
 
Parlament Europejski i Rada EU przyjęły swoje stanowiska w sprawie proponowanego rozporządzenia odpowiednio w listopadzie i grudniu 2023 roku. Obaj współprawodawcy osiągnęli wstępne porozumienie 4 marca 2024 r. po dwóch rundach nieformalnych negocjacji.

Kategoria: