Formaty papieru

Formaty papieru (formaty arkusza papieru) to standardowe rozmiary papieru stosowanego przez drukarnie oraz w rysunku technicznym. Podstawowa norma określająca formaty papieru, obowiązująca również w Polsce, to międzynarodowa norma ISO 216. Wyróżnić możemy trzy główne formaty papieru: A, B oraz C (stosowany głównie przy określaniu rozmiarów kopert), a także serię D. Formaty papieru są ważne dla każdego, kto zajmuje się drukiem, korespondencją lub tworzeniem publikacji. W zależności od celu i rodzaju dokumentu, można wybrać różne rozmiary i proporcje arkuszy.

Najbardziej znany i używany format papieru to A4, który ma wymiary 210 x 297 mm. Jest to standardowy rozmiar papieru biurowego, na którym drukuje się dokumenty, umowy, faktury, listy i wiele innych. Format A4 należy do serii A, która obejmuje formaty od A0 do A10. Seria A jest zgodna z normą ISO 216, która obowiązuje w większości krajów świata.

Formaty serii A mają tę właściwość, że każdy kolejny format jest połową poprzedniego wzdłuż dłuższego boku. Na przykład format A5 (148 x 210 mm) jest połową formatu A4, a format A6 (105 x 148 mm) jest połową formatu A5. Dzięki temu można łatwo dopasować mniejsze arkusze do większych bez zmiany proporcji.

Formaty serii A są często używane do druku książek, broszur, ulotek, plakatów i innych materiałów reklamowych. Największy format A0 ma wymiary 841 x 1189 mm i jest odpowiedni do druku dużych plakatów lub map. Najmniejszy format A10 ma wymiary 26 x 37 mm i może służyć do druku znaczków lub naklejek. 

Podstawowym formatem papieru jest format A, w którym stosunek krótszego boku do dłuższego wynosi zawsza jak 1 do pierwiastek z 2 (z zaokrągleniem do pełnych milimetrów).

Rozmiary papieru w formacie A:

  • 4A0 (1682x2378 mm)
  • 2A0 (1189x1682 mm)
  • A0 (841x1189 mm)
  • A1 (594x841 mm)
  • A2 (420x594 mm)
  • A3 (297x420 mm)
  • A4 (210x297 mm)
  • A5 (148x210 mm)
  • A6 (105x148 mm)
  • A7 (74x105 mm)
  • A8 (52x74 mm)
  • A9 (37x52 mm)
  • A10 (26x37 mm)
  • Format DL (99x210 mm)

Papiery formtów B posiadają wymiary będące średnią geometryczną z dwóch pośrednich wymiarów A.

Oprócz serii A istnieją także inne serie formatów papieru, takie jak B, C i D. Seria B obejmuje formaty od B0 do B10 i ma nieco większe wymiary niż seria A. Seria B jest używana głównie w przemyśle drukarskim, ponieważ pozwala na lepsze wykorzystanie powierzchni arkusza i ułatwia cięcie nadlewek.

Rozmiary papieru w formacie B:

  • B0 (1000x1414 mm)
  • B1(707x1000 mm)
  • B2 (500x707 mm)
  • B3 (353x500 mm)
  • B4 (250x353 mm)
  • B5 (176x250 mm)
  • B6 (125x76 mm)
  • B7 (88x125 mm)
  • B8 (62x88 mm)
  • B9 (44x62 mm)
  • B10 (31x44 mm)

Papiery w formacie C posiadają wymiary, które są średnią geometryczną z odpowiednich wymiarów A i B. Znajdują zastosowanie przy produkcji kopert. Numeracja odpowiada wielkości arkusza formatu A, który można umieścić w kopercie bez składania. Seria C obejmuje formaty od C0 do C10 i jest dostosowana do serii A. Formaty serii C są nieco większe niż odpowiadające im formaty serii A i służą głównie do produkcji kopert. Na przykład koperta w formacie C4 może pomieścić arkusz w formacie A4 bez składania.

Rozmiary papieru w formacie C:

  • C0 (917x1297 mm)
  • C1 (648x917 mm)
  • C2 (458x648 mm)
  • C3 (324x458 mm)
  • C4 (229 x324 mm
  • C5 (162x229 mm)
  • C6 (114x162 mm)
  • C7 (81x114 mm)
  • C8 (57x81 mm)
  • C9 (40x57 mm)
  • C10 (28x40 mm)
  • koperta DL (110x220 mm)
  • C7/6 (81x162 mm)

Seria D obejmuje formaty od D0 do D8 i jest rzadko używana. Formaty serii D są znacznie większe niż seria A i służą do druku specjalnych plakatów lub planów architektonicznych.

Warto zauważyć, że nie wszystkie kraje stosują normę ISO 216 i mają własne standardy formatów papieru. Na przykład Stany Zjednoczone, Kanada i Meksyk używają systemu ANSI, który opiera się na jednostkach calowych. Najpopularniejszym formatem papieru w systemie ANSI jest Letter, który ma wymiary 8,5 x 11 cali (216 x 279 mm).

Japonia również ma swój własny system formatów papieru, który nazywa się JIS. System JIS obejmuje serie A, B i C, które mają podobne wymiary jak serie ISO, ale nie są z nimi identyczne. Ponadto system JIS zawiera serie D i E, które są specyficzne dla Japonii.

Podsumowując, istnieje wiele różnych formatów papieru, które mają różne zastosowania i cechy. Wybór odpowiedniego formatu papieru zależy od celu i rodzaju dokumentu, który chcemy stworzyć lub otrzymać.

Materiał opracowany przy współpracy z Drukarnią w Oficynie Trzeciecki Sp.J.
https://www.dwo.com.pl/